Pallotyni_spotkanie

Związki pallotynów z tzw. Wschodem mają długą tradycję, by wspomnieć chociażby apostolskie wojaże ks. prof.Romana Dzwonkowskiego SAC, czy br. Franciszka Dziczkiewicza SAC już w latach 70. ubiegłego wieku. Innymi księżmi, którzy nawiedzali były ZSRR byli m.in. ks. Jerzy Błaszczak SAC, ks. Feliks Folejewski SAC, Jerzy Kopeć SAC, Henryk Kietliński SAC i in. Początek stałym kontaktom ukierunkowanym na perspektywę regularnej pracy duszpasterskiej w samej Ukrainie dali ks. ks. Jan Pałyga SAC i ks. Piotr Taras SAC, którzy nawiązali kontakty z tamtejszym duchowieństwem wykorzystując okres tzw. pierestrojki.

Pierwszym stałym punktem zaczepienia stał się Żytomierz, 300 tys. miasto w środkowej Ukrainie, z dużym odsetkiem ludności katolickiej polskiego pochodzenia. Sytuacja w tym mieście była o tyle korzystna, że miało ono wtedy stałego duszpasterza w osobie obecnego biskupa ordynariusza kijowsko-żytomierskiego ks. J. Purwińskiego, który pracował przy czynnej za czasów sowieckich katedrze. W tym właśnie okresie, pokonując niemałe trudności, nabyto w Żytomierzu dom w dzielnicy o wdzięcznej nazwie Malowanka. Stało się to możliwe dzięki wydatnej pomocy ks. Aleksandra Milewskiego SAC, wówczas wikariusza katedralnego, dziś naszego współbrata. Ks. Aleksander wstąpił do Stowarzyszenia i złożył wieczną profesję w 1989r. w Rzymie i historycznie jest pierwszym pallotynem pochodzącym z terenu Ukrainy.

W końcu sierpnia 1990 roku do ks. Aleksandra dołączają młodzi neoprezbiterzy z Polski ks. Jarosław Olszewski SAC wraz z ks. Stanisławem Firutem SAC. Obaj księża służyli pomocą w duszpasterstwie katedralnym, starając się równolegle realizować charyzmat pallotyński, chociażby poprzez założenie na miejscu grupy z ludzi świeckich – Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego – ZAK, w czym udzielał im pomocy dojeżdżający z kraju ks. St. Rudziński. Pierwsza wspólnota ZAK oficjalnie powstała 01.01.1992 roku. Duża była również w tym zasługa sióstr pallotynek -pracujących także w Żytomierzu.

Spotkanie delegatury

W tym czasie wierni przy wsparciu ks. Aleksandra Milewskiego podjęli udaną próbę odzyskania drugiej świątyni Żytomierza, którą był kościół tzw. seminaryjny. Duszpasterzem przy tym kościele został ks. Jarosław. Olszewski SAC, który, przy finansowym wsparciu z kraju rozpoczął żmudny i kosztowny remont przy licznym i żywiołowym udziale wiernych. Niestety w maju 1992r., w trakcie trwającego remontu i rozwijającego się duszpasterstwa, Biskup Ordynariusz przekazał świątynię oo. Bernardynom, „przedrewolucyjnym” jej użytkownikom. Dom na Malowance, z rozbudowaną w połowie lat 90-tych ubiegłego wieku kaplicą, stał się podstawą czynienia starań o erygowanie tam parafii, co po kilku latach spotkało się z aprobatą ks. Biskupa. Oficjalnie parafia pw. Bożego Miłosierdzia została przekazana pallotynom w 2003 roku.

Ważnym etapem w zakorzenianiu się pallotynów na Ukrainie było rozpoczęcie pracy duszpasterskiej w Dowbyszu. To kilkutysięczne miasteczko leżące ok 70 km na zachód od Żytomierza miało w większości ludność pochodzenia polskiego i jak się okazało, bardzo przywiązaną do wiary ojców. Początkowo sporadyczne duszpasterstwo przerodziło się na początku lat 90. w formę stałą, gdy zamieszkał tam ks. A. Milewski SAC, budując prowizoryczną kaplicę, którą z biegiem lat zastąpił duży, murowany kościół. Dowbysz stał się pallotyńskim centrum kultu fatimskiego i diecezjalnym sanktuarium fatimskim. W tym okresie mieszkał również w Dowbyszu i wspomagał w duszpasterskiej pracy ks. Stanisław Firut SAC, który opiekował się także sąsiednią parafią w Kamiennym Brodzie, gdzie w 1992 roku na stale zamieszkał i długie lata był tam proboszczem.

W pallotyńkiej chronologii ważny jest rok 1992. Jest to bowiem rok utworzenia delegatury – najmniejszej jednostki administracyjnej Stowarzyszenia, podległej prowincji Chrystusa Króla. Rok później Delegatura przyjęła za swoją patronkę Matkę Bożą Fatimską. Podjęcie i rozwijanie kultu fatimskiego było próbą odpowiedzi na orędzie z Fatimy, w tak znacznej mierze odnoszące się do Wschodu. W tym też roku przejęte zostały dwie parafie w diec. łuckiej: Sarny i Rokitne. Wokół tych ośrodków powstało z czasem kilka punktów duszpasterskich: Dąbrowica, Kuzniecowsk, Tomaszgród, Klesów i Kupela.

Sytuacja religijna tych dwu regionów: żytomierskiego i łuckiego różniła się i różni w sposób zasadniczy.Żytomierszczyzna stanowi w miarę zwarte skupisko o polskich, a tym samym katolickich korzeniach. Mimo prześladowań i wywózek czasów stalinowskich zachowana została tam pewna ciągłość tradycji, tak dzięki czynnej katedrze, jak i owemu zwartemu środowisku, co ułatwiało zachowanie poczucia własnej tożsamości i pozwoliło również zachować, na ile to było możliwe, przywiązanie do wiary.

Polesie wołyńskie na terenie, którego leżą Sarny i Rokitne, to teren leżący przed wojną w granicach państwa polskiego, zamieszkały wtedy przez ok. 300 tys. Polaków żyjących w dość dużym rozproszeniu, co kontrastowało ze stosunkowo zwartym skupiskiem polskim w rejonie Lwowa czy Tarnopola. Ludność tamtejsza, która nie została wymordowana, w większości zmuszona została po wojnie do opuszczenia tej ziemi. Na miejscu pozostali nieliczni, nic więc dziwnego, że ośrodki duszpasterskie na tym terenie liczą po paręset, czy kilkadziesiąt osób, a praca jest tu nieporównanie trudniejsza niż w innych rejonach.

W 1991 roku przybywa z Polski do pomocy ks. Andrzej Bafeltowski SAC, a rok później Franciszek Gomulczak SAC, po nich na krótki czas do pracy na Ukrainie przyjeżdża kilku następnych pallotynów. W 1995r. i w kolejnych latach dołączają kolejni, którzy na dłużej zapuszczają swe korzenie i są to: ks. Andrzej Walczuk, SAC, ks. Paweł Pruszyński SAC, ks. Wiesław Pęski SAC, ks. Marek Książak SAC, ks. Leonard Lasota SAC, ks. Piotr Kubicki SAC, ks. Janusz Gawrych SAC, ks. Włodzimierz Osica SAC i inni.

W 1997r. po odbyciu całościowej formacji pallotyńskiej, zostaje wyświęcony pierwszy pallotyn z Ukrainy- ks. Anatolij Siciński SAC. Jego śladami poszli i następni pallotyni już z Ukrainy.

Po roku 1992 „ekspansja” pallotyńska skierowała się w kierunku płd-wsch., ku diec. kamienieckiej (Biłohiria, Odessa) oraz do Kijowa a w roku 2000r. do Lwowa, gdzie przez pewien czas był dom seminaryjny.

Każdy dzień pisze dalej swoją historię, księża pallotyni mają tą świadomość, że ich apostolska praca w odradzającym się Kościele katolickim na Ukrainie nie jest dziełem przypadku, a woli Bożej i samego założyciela św. Wincentego Pallottiego.

Księża pallotyni pochodzący z Ukrainy: (stan 2017)

Ks. Anatolij Siciński SAC

Ks. Wiktor Cyran SAC

Ks. Wiktor Matuszewski SAC

Ks. Witalij Gorbatych SAC

Ks. Władysław Łukasiewicz SAC

Ks. Paweł Goraj SAC

Ks. Bogdan Kusznir SAC

Ks. Walenty Matuszewski SAC

Ks. Witalij Siłko SAC

Ks. Walery Dubyna SAC

ks. Wiaczesław Gryniewicz SAC

ks. Eugeniusz Cymbaluk SAC

ks. Jura Siciński SAC

Ks. Witalij Wezdecki SAC

ks. Leonid Jaroszyński SAC

Księża pallotyni pochodzący z Polski pracujący na Ukrainie.

ks. Jarosław Olszewski SAC

ks. Stanisław Firut SAC

ks. Stanisław Kantor SAC

ks. Wiesław Pęski SAC

ks. Piotr Worwa SAC

ks. Waldemar Pawelec SAC

ks. Adam Bogusz SAC

Ks. Paweł Jurkowski SAC

ks.Andrzej Walczuk SAC